Στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, τη μόνη δομή εκπαίδευσης στην Ελλάδα που αφορά την εκπαίδευση ενηλίκων, χρησιμοποιείται ο όρος γραμματισμός στα αντικείμενα που διδάσκονται και όχι ο όρος μαθήματα όπως στις υπόλοιπες δομές. Μιλάμε, λοιπόν, και για πληροφορικό γραμματισμό των ενηλίκων.
Τι σημαίνει όμως γραμματισμός;
Πότε ένας ενήλικος είναι ψηφιακά εγγράμματος;
Οι απαντήσεις προκύπτουν μέσα από τις καθημερινές ανάγκες του ατόμου στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή: να μπορεί να χρησιμοποιεί την τεχνολογία, όπως ψηφιακές συσκευές, τηλέφωνα, laptops, pc’s, ηλεκτρονικά εργαλεία και εφαρμογές ώστε να μπορεί να συναλλάσσεται τόσο με το δημόσιο όσο και με άλλους φορείς.
Όλο και περισσότερες δημόσιες υπηρεσίες προσπαθούν να εκσυγχρονιστούν και να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον πολίτη μέσα από το διαδίκτυο, ενώ σε πολλές περιπτώσεις καταργείται και η εξυπηρέτηση με φυσική παρουσία στα γραφεία του οργανισμού, όπως γίνεται, για παράδειγμα, με την ανανέωση της κάρτα ανεργίας στον ΟΑΕΔ. Ακόμα, στον ΟΑΕΔ οι αιτήσεις για τα διάφορα προγράμματα που κατά καιρούς προκηρύσσει γίνονται πλέον μόνο ψηφιακά.
Παρόμοια οι αιτήσεις για διάφορα επιδόματα, όπως εκείνα των παιδιών, στις πλατφόρμες της ΗΔΙΚΑ και του ΟΠΕΚΑ γίνονται μόνο μέσα από τις ιστοσελίδες των οργανισμών. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ανθρώπων που αναγκάζονται να πληρώσουν λογιστές ή δικηγόρους για να τους συμπληρώσουν μια ήδη προσυμπληρωμένη αίτηση.
Η ανάγκη να είναι ένας ενήλικος ικανός να χρησιμοποιεί τα ψηφιακά μέσα για τις συναλλαγές με το δημόσιο γίνεται συνεχώς και πιο επιτακτική, καθώς ακόμα και η ενημέρωση των γονέων από τα σχολεία γίνεται πλέον μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Πώς αισθάνεται, λοιπόν, ένας πολίτης που αδυνατεί να ολοκληρώσει αυτές τις ενέργειες και πρέπει κάθε φορά να υποχρεώνεται σε κάποιον να του κάνει την αίτηση;
Φυσικά πρέπει να έχουμε υπόψη ότι υπάρχουν ακόμα και σήμερα αρκετοί ιστότοποι που είναι ιδιαίτερα περίπλοκοι και δύσχρηστοι για τον μέσο χρήστη ψηφιακών μέσων. Απαιτούν ψηφιακή εγγραφή και εκμάθηση πλοήγησης στη σελίδα τους και οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται εκπαίδευση και υποστήριξη για ν’ αποκτήσουν αυτές τις δεξιότητες.
Καταλήγουμε, λοιπόν, ότι ο γραμματισμός δεν αφορά την κάλυψη κάποιας ύλης ενός αντικειμένου, αλλά την απόκτηση λειτουργικών γνώσεων εφαρμόσιμων στην καθημερινή ζωή. Ο ενήλικος χρειάζεται να είναι λειτουργικά εγγράμματος, να μπορεί, δηλαδή, να χρησιμοποιεί τα ψηφιακά μέσα για να κάνει τη δουλειά του. Η ανάγκη για ψηφιακό γραμματισμό είναι σήμερα ανάλογη της ανάγκης να γνωρίζει κανείς γραφή και ανάγνωση στα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Χωρίς τον ψηφιακό γραμματισμό ο πολίτης θα μείνει αποκομμένος από την πληροφορία αλλά και από όλες τις ψηφιακές πηγές μάθησης.
Τον Οκτώβριο του 2006 η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε ένα έγγραφο με τίτλο «Ποτέ δεν είναι αργά για μάθηση», το οποίο αποτελεί την ουσία της δια βίου εκπαίδευσης. Οι δεξιότητες που οι πολίτες είχαν πριν από δύο, πέντε ή επτά χρόνια δεν επαρκούν πλέον, καθώς είναι απαραίτητο να αναβαθμίζονται συνεχώς για να είναι ικανοί να ακολουθήσουν τις τεχνολογικές αλλαγές.
Βέβαια, οι ενήλικοι, όταν προσέρχονται στους χώρους εκπαίδευσης, παρουσιάζουν μια σχετική ανομοιογένεια ως προς το επίπεδο γνώσεων που έχουν, επειδή υπάρχουν πολλοί παράγοντες που το καθορίζουν αυτό, όπως η ηλικία, τα χρόνια αποχής από τα θρανία, το κοινωνικό περιβάλλον αλλά και η επαγγελματική θέση.
Έτσι, είναι πιθανό να υπάρχουν μέσα στην εκπαιδευτική ομάδα ακόμη και εντελώς ψηφιακά αναλφάβητοι. Επομένως, στον ψηφιακό γραμματισμό των ενηλίκων είναι απαραίτητο να ξεκινάει η διδασκαλία από τις πολύ βασικές και στοιχειώδεις δεξιότητες, όπως του χειρισμού του ποντικιού και της χρήσης του πληκτρολογίου, μιας και οι ενήλικοι συχνά φοβούνται να μιλήσουν ανοιχτά για τις ελλείψεις στις γνώσεις τους και είναι πολύ πιθανόν να απογοητευτούν σύντομα, αν δουν ότι δεν τα καταφέρνουν.
Συμπερασματικά, θα έλεγα ότι ο πληροφορικός γραμματισμός είναι ιδιαίτερα απαραίτητος προκειμένου οι ενήλικοι να γίνουν ενεργοί πολίτες της αναδυόμενης τεχνολογικής κοινωνίας, αλλιώς κινδυνεύουν με περιθωριοποίηση στη σύγχρονη ψηφιακή διαδικτυακή εποχή.
Πολύ χρήσιμο!!
ΑπάντησηΔιαγραφή